Viraja Nasıl Girilir?

Viraja, fizik kuralları dahilinde merkezkaç kuvvetini aracın yere basarak elde ettiği sürtünme kuvveti ile dengeleyerek girilmesi gerekir. Bu teknik tanım şöyle açıklanabilir. Fizik kurallarına göre, hareket eden her cisim üzerinde bir momentum (eylemsizlik) kuvveti oluşmaktadır. Yani cisim duruyorsa, durma isteğini korumak, hareket ediyorsa da hareket etme isteğini korumak isteyecektir.

Benzer şekilde viraja girdiğinizde, bir önceki pozisyon olan düz gitme isteği devam etmek isteyecektir ve otomobil dönme ekseni boyunca dışa doğru bu merkezkaç kuvveti etkisine girecektir. Bu merkezkaç kuvvetini dengede tutan kuvvet ise lastikler ile yol arasındaki sürtünme kuvveti olacaktır. Dolayısıyla viraja güvenle girip güvenle çıkabilmek için bu sürtünme kuvvetinin merkezkaç kuvvetine yenik düşmemesi gerekir.

Kısacası virajda savrulmamak için iki temel seçeneğiniz var. Birincisi otomobildeki sürtünme kuvvetini arttıracak özelliklerin arttırılması, ikincisi ise etki eden merkezkaç kuvvetinin düşürülmesidir.

Otomobildeki sürtünme kuvveti, aracın yere basma kuvveti arttırılarak çözümlenebilir ancak yarış arabalarında kanatçıklar, spoiler, hareketli rüzgar bükücüler ile kolayca yapılabilen bu etki günlük hayatta kullanılan otomobillerde kısıtlıdır. Fakat kaliteli ve diş derinliği iyi olan lastikler ile kuru ve iyi zemin şartlarında sürtünme kuvveti yükseltilebilir.

Merkezkaç kuvvetini düşürmek ise sürtünme kuvvetini arttırmaktan daha kolay uygulanabilir. Zemin her zaman iyi olmayabilir veya lastikleriniz her zaman yüksek performansta kalmayabilir ancak merkezkaç kuvveti basit bir fizik denklemine göre değiştirilebilir.

Bir cisime etki eden merkezkaç kuvveti hız ile 2 kat, kütle ile 1 kat doğru orantı olarak ve dönüş yarı çapı ile 1 kat ters orantılı olarak değişmektedir. Yani 100 km/h ile ve 50 km/h hızlarla aynı viraja girdiğinizde yüksek süratli olan dönüşte otomobile 4 kat daha fazla merkezkaç kuvveti etki edecektir. Kuvvet hız ile 2 kat oranı ile değiştiği için merkezkaç kuvvetine etki eden en önemli faktör aracın hızı olacaktır.

Hızın yanı sıra dönüş yarı çapı da kolayca değiştirilebilir bir değişken olduğu için bu yöntemle de virajlar güvenle dönülebilir. Direksiyonu dönmek için çevrildiğinde bu pozisyonu koruyup tam bir çember çizildiğinde bu çemberin yarıçapı dönüş yarı çapını ifade eder. Yani bu çapı büyütmek için direksiyonu olabildiğince az çevirerek virajı almak merkezkaç kuvvetini azaltacaktır. Bunun için de virajın orta noktasına (apex) değip en dışına çıkarak konforlu bir dönüş çizgisi ile viraj dönüşü güvenle yapılabilir.

Viraj dönüşü esnasında bir kuvvetler dengesi kurulduğu için, dönüş esnasında ani manevra veya gaz fren yapılmaması gerekmektedir. Ani değişiklikler dönüş esnasında denge kaybına sebebiyet verecektir ve sürüş güvenliğini tehlikeye atacaktır.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.