Baskı Balata Nedir?

Baskı balata, motorun ürettiği döndürme gücünü, vites kutusu üzerinden geçirip tekerleklere aktarmak için kullanılan bir parçadır. Yıllar içerisinde malzeme ve tasarımı değişmiş olsa da çalışma prensibi aynı kalmıştır. Parçanın ömrü kullanım şekline oldukça bağlı olup, dikkatsiz kullanım halinde balata kısa sürede biter ve değişim gerektirebilir. Baskı balata seti değişiminde hem parça fiyatı yüksektir hem de işçilik saati fazla olması nedeniyle işçilik ücreti yüksektir.

Manuel vitesli araçlarda debriyaja basıldığında motor ile vites kutusu arasındaki bağlantı kesilir ve bu sayede vitesin değiştirilmesi sağlanır. Debriyaj pedalına basıldığında araç boş vitese alınmış gibi davranır. Hatta bazı araçlar debriyaja sonuna kadar basıldıktan sonra marş ateşlemesine izin verir. Bu sayede aracı viteste unutup marş basmaya çalışmaktan kaynaklı hatalarda vites kutusu korunur.

Baskı balatanın kondisyonu iyi durumdaysa, motorun ürettiği güç daha iyi aktarılır bu sayede aracın performansı kaybedilmemiş olur. Baskı balatalar iyi durumda değil ve bitmek üzereyse motordan gelen gücü tekerleklere iletemeyecek, istenilen performans olmayacak ve sürüş keyfi azalacaktır. Baskı balata değiştirme zamanı otomobilin markasına, modeline ve en önemlisi  aracın sürüş alışkanlıklarına göre değişmektedir. Aynı otomobil için agresif sürüş yapan kullanıcılar baskı balata değişimini 40-50 bin kilometreye varmadan yaptırırken, sakin süren kullanıcılar ise 80-90 bin kilometrelere kadar debriyaj kaçırmadan kullanmaktadır.

Baskı balatanın yeterli olup olmadığının kontrolü basit bir test ile anlaşılabilir. El freni çekiliyken, aracı vitese alıp hareket ettirmeye çalıştığınızda çekiş iyiyse ve bu esnada debriyaj pedalı konumu ortalardaysa, baskı balatanın durumu yeterli sayılır. Pedal çok yukarıda kavrıyorsa veya yukarıdayken bile araç ileriye gitmekte zorlanıyorsa balatanın değiştirilmesi gerekir. Yarı otomatik araçlarda ise vites geçişlerinin sarsıntılı olması ve gaz vermeye rağmen aracın hızlanmaması balataların eskidiğine işaret eder.  Balata tamamen bittiğinde ise ayağınızı debriyajdan tamamen kaldırmanıza ve gaz vermenize rağmen hiç güç aktarılmaz ve araç hareket edemez hale gelir. Bu noktaya gelmeden önce balatanın değiştirilmesi gerekir. Binek otomobillerde kullanılan balataların ortalama değişim zamanı 70 bin km ila 100 bin km arasındadır.

Baskı balata sistemi; baskı, balata ve bilye olmak üzere üç parçadan oluşur. Temel sürtünme kuvvetinden faydalanarak görevini yapar. Rampada araç kaldırılmaya çalışılırken yapılan acemilikler veya uzun süre yarım debriyaj ile yokuş çıkarken sıklıkla kabine balata kokusu gelir. İşte bu anlarda kokunun kaynağı debriyaj balatasıdır. Koku aynı zamanda balatanın ısındığını ve buna bağlı olarak haddinden fazla aşındığını da göstermektedir. Bu durumda araç daha fazla zorlamadan bir süre park ederek balatanın soğumasını beklemek, baskı balatanın ömrünü uzatacaktır.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.