Amortisör Nedir, Ne İşe Yarar?

Amortisör, araçlarda yayların salınım hareketinin kontrollü bir şekilde olmasını sağlayan ve bu sayede sürüş güvenliğini arttıran önemli parçalardan biridir.

Araçlar bozuk yolda ilerlerken, tekerlekler dönme hareketinin yanı sıra, düşey eksende yukarı ve aşağı yönlü olarak da hareket eder. Sürücü ve yolcular ise bu hareket esnasında kabinde sarsıntı hissederler.

Geleneksel tip yay ve amortisörden oluşan yürüyen sistemlerde tekerlek, çukur zemine düştüğünde sıkışık durumda duran yayın etkisiyle birlikte çukuru dolduracak şekilde harekete başlar. Tam bu anda sistem, hem motordan gelen dönme gücünü kaybetmemek hem de sarsıntıyı kabine iletmemek için davranışını gerçekleştirmiş olur. Sonrasında çukurdan çıkan tekerlek bu sefer yayları sıkıştırmaya başlar ve bu sayede yine düşey eksendeki hareket sönümlenmiş olur. Ancak bu aksiyonun ardından düz yol boyunca aracın devam ettiğini düşündüğümüzde yayın sahip olduğu moment sayesinde sürekli olarak gevşeme ve büzülme hareketi devam edecektir. Başka bir şekilde ifade edecek olursak araç zıplayarak yola devam edecektir.

İşte tam bu noktada amortisörler yayın bu salınım hareketini baskılayarak aracın daha stabil bir şekilde ilerlemesini sağlayacaktır. Aynı zamanda viraj dönüşlerinde de ağırlık merkezinin bir tarafa yoğunlaşmasından dolayı yaylar yine gerilecektir ve viraj çıkışında yine salınım gözlemlenecektir. Bu örnekte de amortisörler sayesinde aracın salınımı azaltılacak ve güvenli sürüş sağlanacaktır.

Amortisörlerin patlak olduğu zamanlarda bu salınım hareketi sönümlenemeyecektir ve araç düşey eksende etki eden kuvvetlerin varlığında eylemsizlik nedeniyle kararlı bir şekilde ilerleyemeyecektir. Yüksek darbe durumunda veya eskimeyle birlikte amortisörler bozulabilmekte ve sönümleme etkisini kaybetmektedir. Bu gibi durumlarda amortisörlerin yenisiyle değiştirilmesi gerekmektedir. Değişim esnasında aracın üzerindeki amortisörün özelliklerinde olan eşdeğer parçanın kullanılması çok önemlidir. Aksi halde sönümleme çok sert veya yetersiz olabilir.

Moden araçlarda süspansiyon sistemini daha efektif ve konforlu hale getirmek için kamera ile etkileşim kurarak sertliğini ayarlayan veya kontrol düğmeleri vasıtasıyla seçilen sürüş moduna göre sönümleme şiddetini değiştirebilen amortisör sistemleri kullanılmaktadır. Bu sayede sportif sürüş ve buna bağlı olarak yüksek yol tutuşu isteniyorsa süspansiyonlar darbeleri çok daha hızlı sönümleyebilmek için sertleşmektedir. Böylece düşey eksende etki eden kuvvet çok kısa sürede sıfırlanarak aracın stabilitesi arttırılmaktadır. Konfor modu seçildiğinde ise yumuşayan amortisörler sayesinde yayın daha fazla salınım yapması sağlanarak kabindeki konfor en üst noktaya taşınmaktadır.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.